Pompa wody – jak uniknąć błędów

Pompy wody to elementy trwałe i jeżeli zawodzą, to zwykle z powodu błędów w montażu i eksploatacji. Jak tego uniknąć, radzą specjaliści SKF.

Konstrukcja pompy wody jest prosta. Wewnątrz korpusu znajduje się wałek z łożyskiem, wirnik i uszczelnienie. Awaria pompy zwykle spowodowana jest uszkodzeniem łożyskowania lub uszczelnienia.

Łożyskowanie

W pompach najczęściej stosuje się łożyska kulkowe zintegrowane z wałkiem. W czasie procesu produkcyjnego do wnętrza takiego łożyska aplikowana jest odpowiednia ilość smaru, która wystarcza na cały okres eksploatacji pompy.

Aby uniknąć uszkodzenia łożyska, do montażu pompy należy stosować odpowiednie narzędzia, do których zdecydowanie nie należy młotek. Uderzanie nim w obudowę pompy może spowodować odkształcenie bieżni łożyska, a w efekcie jego przedwczesne zatarcie. Innym powodem powstania takiego uszkodzenia są zbyt duże siły poprzeczne oddziałujące na wałek. To konsekwencja niewłaściwego napięcia paska napędu osprzętu silnika lub rozrządu. Tego typu usterka jest częstsza w pompach wody napędzanych paskiem wielorowkowym. Gdy zaczyna on piszczeć wskutek zużycia, niektórzy mechanicy zwiększają jego napięcie zamiast po prostu go wymienić zgodnie z zaleceniem producenta. Niestety, powoduje to przyspieszone zużycie nie tylko pompy wody, ale także alternatora i pompy wspomagania układu kierowniczego w pojazdach, w których stosowano wspomaganie hydrauliczne.

Charakterystyczny pisk wydawany przez pasek powstaje wskutek tarcia, w czasie którego wydziela się także ciepło. Wzrost temperatury koła pasowego pompy powoduje, że łożysko wałka także pracuje w temperaturze wyższej od założonej przez konstruktora, co z kolei powoduje degradację zamkniętego w nim smaru.

Również w przypadku pomp wody napędzanych paskiem rozrządu zdarza się, dochodzi do ich uszkoedzenia z powodu niewłaściwego napięcia paska. Dotyczy to głównie rozwiązań ze stałym napinaczem, kiedy to napięcie paska ustawiane jest przez mechanika „na wyczucie”, zamiast przy użyciu specjalnie do tego przeznaczonego przyrządu.

Uszczelniacz dynamiczny

Proces uszczelnienia odbywa się na styku pierścienia ślizgowego i wirnika pompy. Dla zapewnienia właściwej współpracy tych dwóch elementów konieczne jest smarowanie, za które odpowiada płyn chłodzący. Dlatego błędem jest uruchamianie silnika bez płynu lub kręcenie wirnikiem pompy przed jej zamontowaniem. We współczesnych pompach prowadzi to do przyśpieszonego zużycia i z czasem –  wycieku. Mechanicy przyzwyczajeni do starszych rozwiązań, w których uszczelniacze zawierały miękki grafit, nie zawsze stosują płyn zgodny ze specyfikacją producenta pojazdu, tymczasem jest to bardzo istotne. Ważne jest także, żeby płyn chłodzący nie zawierał zanieczyszczeń (np. drobin rdzy lub osadów wapiennych), bowiem to także pogarsza jego właściwości smarujące. Z tego samego powodu w nowoczesnych samochodach nie można do chłodzenia silnika używać samej wody.

Kiedy wymieniać

Pompa wody powinna zostać wymieniona przy każdorazowej wymianie rozrządu lub oczywiście wcześniej, jeśli dojdzie do jej awarii. Niezbędna jest jednoczesna wymiana płynu chłodniczego oraz przepłukanie układu.

Produkowane przez firmę SKF pompy wody dostarczane są zawsze z kompletem uszczelek potrzebnych do montażu. W zależności od typu pompy może być to uszczelka miękka, metalowa lub gumowy o-ring. Z zasady do montażu pompy nie należy używać mas uszczelniających. W wyjątkowych przypadkach, gdy blok silnika ma głębokie wżery, można użyć bardzo cienkiej warstwy masy odpowiedniej jakości. Należy bardzo uważać, by nie przesadzić, ponieważ nadmiar masy przedostaje się do płynu chłodniczego i zanieczyszcza go, powodując uszkodzenie uszczelniacza pompy, zacięcie termostatu, a nawet zatkanie przewodów. Montując pompę z gumowym o-ringiem można użyć smaru montażowego, nakładając jego cienką warstwę. Wszystkie śruby mocujące pompę należy dokręcać kluczem dynamometrycznym, z zachowaniem zalecanego przez producenta momentu.

Dobierając pompę wody, warto korzystać z precyzyjnych katalogów firmy SKF, które dostępne są zarówno w wersji drukowanej, jak i elektronicznej, tak by mieć pewność właściwego wyboru. Różnice między niektórymi referencjami mogą być wręcz trudne do uchwycenia gołym okiem, a pomyłka spowoduje, że do warsztatu szybko wróci niezadowolony klient. Jednocześnie wybierając pompy wody SKF, warsztat ma pewność najwyższej jakości produktu.