Słaba wydajność klimatyzacji na postoju

Firma TEXA stara się dzielić opisami ciekawych usterek, które udało się zdiagnozować i usunąć korzystając z urządzeń diagnostycznych i serwisowych tej marki. Oto przykład dotyczący klimatyzacji w Peugeocie 206 i niesprawności wykrytej po diagnostyce testerem NanoService Clima zintegrowanym ze stacją klimatyzacji TEXA Konfort K780R.

Znakomita większość potencjalnych nabywców samochodów zwraca dziś uwagę czy auto, które ewentualnie zamierzają sobie sprawić wyposażone jest w klimatyzację. W rezultacie ponad 90% obecnie produkowanych samochodów ma ją fabrycznie montowaną. Układ ten nie tylko znacznie poprawia komfort podróży, zwłaszcza w okresie letnim, ale też podnosi bezpieczeństwo kierowców i pasażerów. Statystyki opracowane dla rynku niemieckiego informują, że gdy temperatura w kabinie osiąga 27°C ryzyko wypadku w terenie zabudowanym wzrasta o 11%, natomiast przy 32°C aż o 22% z powodu irytacji i opóźnionych reakcji kierowców. Klimatyzacja przydaje się jednak również w pozostałych porach roku, gdyż po włączeniu jej razem z ogrzewaniem, pokryte parą szyby szybko stają się przejrzyste.

By układ klimatyzacji mógł spełniać swe zadania, musi być, rzecz jasna, regularnie serwisowany. Przeglądom i naprawom poddawać przy tym trzeba zarówno jego część hydrauliczną, czyli obieg czynnika chłodzącego, jak i systemu kanałów dostarczających powietrze do kabiny.

Niestety, czasami poprawnie wykonane standardowe przeglądy nie są gwarancją sprawnego działania klimatyzacji. Bywa, że zapomina się o tak prozaicznych sprawach jak zapewnienie prawidłowych warunków wymiany ciepła, w tym drożności wymienników i swobodnego przepływu powietrza. A nie są to jedyne usterki z całej gamy problemów z jakimi można się spotkać… Na dowód przedstawmy na przykładzie samochodu Peugeot 206, że wadliwe działanie klimatyzacji może być spowodowane usterką instalacji elektrycznej.

Symptomy usterki w tym aucie były następujące: podczas jazdy klimatyzacja działa prawidłowo, natomiast po zatrzymaniu się pojazdu, np. na światłach, przestaje działać i z nadmuchów płynie ciepłe powietrze.

Zanim w takiej sytuacji gorączkowo przystąpimy do demontażu elementów samochodu, zaleca się wykonanie następujących czynności:

• sprawdzić stan wszystkich bezpieczników;
• przeprowadzić autodiagnostykę, by wykluczyć obecność usterek w sterowniku silnika;
• wykonać aktywację wentylatora chłodnicy na niskiej i wysokiej prędkości.

Czynności te wydają się być prozaiczne, jednak mają duże znaczenie. Do wykonania dwu ostatnich potrzebny jest jednak sprzęt diagnostyczny. Autodiagnostyka to w tym przypadku zwykłe sprawdzenie obecności błędów w pamięci sterownika. Z kolei do aktywacji wentylatora może posłużyć np. interfejs diagnostyczny firmy TEXA NanoService Clima, który jest zintegrowany ze stacją obsługi klimatyzacji Konfort K780R – w przypadku tego urządzenia dysponujemy więc wszystkimi niezbędnymi narzędziami diagnostycznymi.

Dysponując stacją  Konfort K780R należy zatem ją uruchomić i z menu wybrać opcję Autodiagnostyki, a następnie markę i model pojazdu oraz kod jego silnika.

Z kolei po nawiązaniu komunikacji ze sterownikiem klimatyzacji należy wybrać Aktywacje, w których znajdziemy stosowne aktywacje (wentylator chłodnicy 1 i 2, czyli pierwsza i druga prędkość).

W samochodzie Peugeot 206 niesprawność klimatyzacji polegająca na podawaniu nie schłodzonego powietrza podczas postoju i powrocie do poprawnego działania, gdy samochód się porusza, wywołana jest niewłaściwym przepływem powietrza przez skraplacz. Jeśli bowiem ze skraplacza nie zostaje odprowadzone ciepło, panująca w nim temperatura jest zbyt wysoka, by doszło do skroplenia czynnika chłodzącego. Wysokie ciśnienie osiąga wówczas krytyczne wartości i automatycznie następuje rozłączenie kompresora.

W sprawnym pojeździe po włączeniu klimatyzacji przepływ powietrza przez skraplacz zostaje wymuszony poprzez załączenie wentylatora chłodnicy na niskiej prędkości. Podczas jazdy nie jest to niezbędny warunek, ponieważ pęd powietrza może zapewnić wymianę ciepła na wystarczającym poziomie. Gdy auto staje, takie naturalne chłodzenie przestaje jednak działać. Dlatego tak ważne jest, aby przed przystąpieniem do wszelkich napraw, przeprowadzić według listy prostą kontrolę poszczególnych elementów.

Potwierdzeniem naszej diagnozy jest zapisany w pamięci sterownika klimatyzacji błąd wentylatora. Dodatkowo pomocnymi informacjami są parametry pracy klimatyzacji, takie jak temperatura powietrza w nawiewach i temperatura parownika.

Zazwyczaj nie działa niska prędkość wentylatora, która potrzebna jest w zasadzie tylko układowi klimatyzacji. Na temperaturę silnika nie ma ona większego wpływu, gdyż jeśli silnik zaczyna się zbyt mocno nagrzewać, wówczas wentylator zaczyna pracować z wysoką prędkością. Kierowca zatem nie zauważa żadnych zakłóceń w pracy jednostki napędowej, strzałka wskaźnika temperatury też zachowuje się normalnie.

Powodem złego działania wentylatora może być opornica niskiej prędkości lub wadliwy przekaźnik. Usytuowanie tych dwóch elementów jest dość kłopotliwe, ponieważ znajdują się one pod „grillem” na plastikowym stelażu, do którego przymocowany jest wentylator. Niestety nie ma innego dostępu, jak tylko od przodu. Najprostszą opcją, ale czasochłonną, jest demontaż zderzaka. Osoby, które mają nieco więcej doświadczenia z tym modelem auta, powinny jednak sobie poradzić ściągając tylko „grill”. Po jego demontażu, po lewej stronie, zobaczyć będzie można zaślepkę (wskazana niebieską strzałką), która kryje pod sobą przekaźnik niskiej i wysokiej prędkości oraz złącze główne wentylatora. Poniżej znajduje się zespół rezystora niskiej prędkości wentylatora chłodnicy (wskazany przez czerwoną strzałkę) z zabezpieczeniem termicznym.

Gdy zapewnimy sobie dostęp do tych elementów, najpierw dokładnie je oglądamy, by wzrokowo ocenić ich stan. Najczęstszą przyczyną opisywanej tu niesprawności jest niewłaściwy kontakt elektryczny przy zespole przekaźników lub przy rezystorze. Może być on spowodowany brakiem wspomnianej zaślepki. Zespół przekaźników wystawiany jest wtedy na bezpośredni kontakt z czynnikami zewnętrznych takimi jak woda, błoto, w zimie także, które sprzyjają (zwłaszcza sól) rozwojowi korozji instalacji elektrycznej. Gdy zaślepka jest na swym miejscu, też jednak dokładnie sprawdzamy przekaźniki i ich podłączenia.

Kontrolujemy również czy w zespole rezystora nie zostało uszkodzone zabezpieczenie termiczne. Czynimy to poprzez kontrolę obwodów na pinach 1 i 3 rezystora. Jeżeli obwód jest przerwany, rezystor należy wymienić.

Ostatnią czynnością na liście jest sprawdzenie samego wentylatora. Najpierw oceniamy go wizualnie patrząc czy „śmigło” nie nosi śladów uszkodzeń, czy nie doszło do jego odkształcenia. Następnie kontrolujemy, jaką siłę trzeba przyłożyć, żeby obrócić wirnikiem oraz sprawdzamy pobór prądu przez pracujący wentylator (prawidłowo powinien wynosić około 20-25 A w zależności od typu wentylatora).

Przedstawiony tu przykład pokazuje, że układ klimatyzacji działa w oparciu o proste zasady fizyki, jednak prawidłowe jego funkcjonowanie jest uzależnione od wielu czynników i prawidłowej pracy wielu podzespołów, które na pozór nie mają z nim bezpośredniego związku. Stanowi też potwierdzenie generalnej zasady, iż dokładne poznanie zasad działania poszczególnych systemów, (w tym akurat przypadku – klimatyzacji) oraz zastosowanie profesjonalnych narzędzi diagnostycznych gwarantuje szybką i sprawną identyfikację możliwych usterek oraz szybką i skuteczną naprawę.