Wykryć usterkę nim będzie za późno

Awaria pompy cieczy chłodzącej może nie tylko spowodować przegrzanie silnika, ale w niektórych przypadkach doprowadzić nawet do zerwania paska rozrządu. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie usterki. Eksperci firmy SKF radzą jak to zrobić.

Trzy podstawowe objawy niesprawnej pompy cieczy to:

• wyciek płynu chłodzącego;
• wahania temperatury widoczne na wskaźniku (o ile samochód jest w niego wyposażony);
• nietypowy hałas dobiegający z komory silnika.

Wyciek płynu chłodzącego

Jednym z miejsc w układzie chłodzenia, gdzie może pojawić się wyciek płynu jest pompa wody. Za wyciek może być odpowiedzialny albo uszczelniacz wałka pompy albo uszczelka między jej korpusem a blokiem silnika. Zlokalizowanie wycieku jest stosunkowo proste, gdy pompę napędza pasek napędu pomocniczego, trudniejsze zaś, jeśli wykorzystywany jest pasek rozrządu. W tym drugim przypadku konieczny może być demontaż osłon rozrządu.

Większość pomp ma w swoim korpusie otwór, którym wypływa płyn chłodniczy, gdy dochodzi do uszkodzenia uszczelniacza. Należy jednak pamiętać, że niewielkie zawilgocenie w okolicy tego otworu nie musi oznaczać uszkodzenia uszczelniacza. – Istnieją też nietypowe rozwiązania, jak np. w samochodzie VW T5 z silnikiem 2.5 TDI, w którym pompa napędzana jest za pomocą kół zębatych. W tym przypadku uszkodzenie uszczelniacza może skutkować przedostaniem się płynu chłodniczego do oleju – wskazuje Tomasz Ochman z firmy SKF.

Wahania temperatury płynu

Inna nieprawidłowość pracy pompy wynika z uszkodzenia jej wirnika. Wyłamanie łopatek lub obrócenie na wałku napędowym skutkuje ograniczeniem lub nawet całkowitym zanikiem cyrkulacji w układzie chłodzenia. W efekcie następuje mniej lub bardziej gwałtowny wzrost temperatury, ewentualnie lub nietypowe wahania. Przed demontażem pompy – koniecznym do właściwego zdiagnozowania takiej usterki – warto jednak sprawdzić i wykluczyć uszkodzenie innych elementów układu chłodzenia: termostatu, chłodnicy, czujnika temperatury.

Usterki wirnika pompy wcale nie muszą wynikać z zużycia eksploatacyjnego, równie dobrze mogą być spowodowane niską jakością zamontowanej części lub dostaniem się do układu ciała obcego. Dlatego tak ważne jest stosowanie części zamiennych o jakości elementów dostarczanych na pierwszy montaż, a także płukanie układu przy okazji wymiany pompy.

Ponieważ we współczesnych samochodach pompy wody wymieniane są rutynowo przy okazji wymiany paska rozrządu, często zapomina się o tym, że pompa może ulec uszkodzeniu. – Proces psucia się pompy postępuje zazwyczaj stopniowo. Na początku może to być niewielki hałas czy minimalny wyciek. Ze względu na opisane już poważne konsekwencje wynikające z uszkodzenia pompy ważne jest więc odpowiednio wczesne wykrycie i usunięcie usterek z nią związanych – wyjaśnia Tomasz Ochman.

Nietypowy hałas

Poza uszczelniaczem, w pompie wody uszkodzeniu może ulec także łożysko. Typowym objawem takiej usterki jest przypominający grzechotanie hałas dobiegający z okolic pompy. Końcowa weryfikacja powinna polegać na zdemontowaniu napędu pompy (a więc paska klinowego lub rozrządu) i obróceniu ręcznie wałka pompy. Jeśli pojawi się podobny dźwięk lub wyczuwalny luz to mamy do czynienia z objawem świadczącym o uszkodzeniu łożyska. Przy sprawnym łożysku wałek pompy obraca się równomiernie z lekkim oporem, bez nietypowych dźwięków.

– Sprawna pompa cieczy utrzymuje stabilną temperaturę silnika, a to z kolei jest kluczowym warunkiem dla jego wieloletniej, bezproblemowej eksploatacji – podsumowuje Tomasz Ochman z SKF.