ACEA C6 – norma „downsizingowa”

01 cze 2022

Nowy olej silnikowy QUARTZ INEO XTRA EC6 0W20, który już wkrótce uzupełni ofertę firmy Total jest rozwinięciem znanego dobrze QUARTZ INEO XTRA EC5 0W-20, a jego debiut wiąże się z wprowadzeniem najnowszej normy ACEA C6.

Europa konsekwentnie wprowadza ograniczenia emisji CO2 przez samochody osobowe. Od 1 stycznia 2021 roku limit został zmniejszony do 95 g/km i jest to najbardziej rygorystyczna norma emisji na świecie. Producenci niespełniający norm emisji CO2 narażają się na konieczność zapłaty wysokich opłat naliczanych od każdego sprzedanego samochodu.

Mniejszy silnik, mniejsze emisje

Producenci samochodów od dawna przygotowywali się do ograniczenia emisji CO2. Jedną z głównych odpowiedzi jest zastosowanie tzw. downsizingu w silnikach spalinowych i popularyzacji pojazdów hybrydowych. Downsizing polega na skonstruowaniu silnika o maksymalnej mocy, przy zmniejszonej pojemności skokowej i mniejszej liczbie cylindrów. Tak wysilone silniki osiągają lepsze wyniki w testach zużycia paliwa i badaniach czystości spalin.

Kluczem do sukcesu było udoskonalenie układów wtrysku paliwa oraz turbodoładowania. Dzięki dodatkowej ilości powietrza w cylindrze, podzieleniu elektronicznie kontrolowanego wtrysku (5-6 dawek na suw sprężania), można osiągnąć optymalną mieszankę paliwowo-powietrznej i większą gęstość energetyczną w mniejszej objętości komory spalania. Pozwala to osiągnąć większą moc i moment obrotowy silnika.

Popularne jednostki downsizingowe mają 3-cylindry. Takie rozwiązania zostały już zastosowane nawet w samochodach sportowych (np. Toyota Yaris GR, BMW i8, Ford Fiesta ST). Mniejsze, sprawniejsze jednostki spalinowe będą również występować w hybrydowych układach napędowych, w których istotne jest jak najmniejsze zużycie paliwa oraz niewielkie gabaryty silnika spalinowego współdziałającego z silnikiem elektrycznym na jednym wale napędowym.

Ważna rola oleju

Innym sposobem na poprawienie sprawności silników było zastosowanie nowej generacji środków smarnych. Właśnie z tego powodu producenci silników zdecydowali się na wprowadzenie w 2016 roku normy ACEA C5. Olej ACEA C5 w porównaniu do starszego C3 zapewnia niższe opory wewnętrzne silnika, gwarantując równocześnie jego ochronę i czystość.

Warto tu zauważyć, że normy jakościowe ACEA należą obecnie do najpopularniejszych na europejskim rynku. Znajdziemy je praktycznie na wszystkich opakowaniach olejów. ACEA (Association des Constructeurs Européens d’Automobiles) to stowarzyszenie czołowych europejskich producentów samochodów skupiające m.in. BMW, DAF-a, Daimlera, Ferrari, Forda, Hondę, Jaguara, Land Rovera, Renault, Toyotę, Volkswagena i Volvo. Specyfika najnowszych testów homologacyjnych wskazuje, że ACEA staje się powoli standardem globalnym, ponieważ niektóre z jej procedur testowych są „zapożyczane” z innych specyfikacji, np. z północnoamerykańskiej API. Nowe testy zużycia paliwa pochodzą zaś z japońskiej specyfikacji ILSAC.

Problemy z trwałością

Silniki downsizingowe zajmują niewiele miejsca pod maską i podczas spokojnej jazdy bardzo oszczędnie obchodzą się z paliwemi. Niestety – oprócz zalet mają także swoje wady. Wysilanie jednostek o małych pojemnościach odbija się na ich trwałości. Po części dlatego, że w niskim zakresie obrotów (1500-2000 obr/min) przy dużym obciążeniu silnika i silnym doładowaniu dochodzi do zjawiska zwanego LSPI (Low Speed Pre-Ignition), czyli przedwczesnego zapłonu przy niskiej prędkości obrotowej.

Zjawisko to polega na samozapłonie mieszanki paliwowo-powietrznej podczas suwu sprężania, jeszcze przed zapłonem zainicjowanym iskrą świecy zapłonowej. Przedwczesny zapłon spowodowany jest obecnymi w komorze spalania niedopalonymi, żarzącymi się cząstkami oleju czy nadal palącego się nadmiaru paliwa. LSPI skutkuje uderzeniami płaszcza tłoka o tuleję cylindra, a to prowadzi do poważnych uszkodzeń silnika.

Dodatkowo przy dużym obciążeniu silnika i dużym zapotrzebowaniu na moc przy wtrysku bezpośrednim nie dochodzi do właściwego wymieszania paliwa z powietrzem, przez co tworzą się strefy nadmiaru paliwa. W nich zaś podczas spalania powstaje sadza. Powoduje to konieczność stosowania układów GPF (benzynowych filtrów cząstek stałych).

Sadza z komory spalania przedostaje się również do oleju i zanieczyszcza go. W efekcie konieczne staje się zwiększenie zdolności oleju do dyspersji sadzy, aby ograniczyć koncentrowanie się zanieczyszczeń. Na domiar złego zebrane przez ostatnie lata doświadczenia wskazują, że duże ilości sadzy w oleju negatywnie wpływają na trwałość łańcuchów rozrządu. Sadza działa ścierająco na sworznie łańcucha powodując jego wydłużenie. W konsekwencji może to doprowadzić do przeskoczenia rozrządu i uszkodzenia silnika.

Testy bardziej szczegółowe

Producenci silników razem z instytutami badawczymi, organizacjami międzynarodowymi tworzącymi normy jakości dla olejów (API, ACEA, ILSAC) i oczywiście producentami olejów zaczęli w tej sytuacji poszukiwać sposobu na ograniczenie zjawiska LSPI i szkodliwego wpływu sadzy. Ostatecznie okazało się, że zastosowanie oleju skomponowanego na odpowiedniej bazie wraz ze specjalnym pakietem dodatków, często innym niż stosowane dotychczas, może znacząco wpłynąć na obniżenie LSPI i ochronić łańcuch rozrządu przed nadmiernym zużyciem. Dlatego też ACEA w 2021 roku zdecydowała się wydać nową normę ACEA C6, która łączy zalety energooszczędności normy ACEA C5 z dodatkowymi wymaganiami: znaczącym wpływem oleju na ograniczenie LSPI, zabezpieczeniem łańcucha rozrządu przed negatywnym wpływem sadzy, zmniejszeniem ilości osadów i zanieczyszczeń w turbosprężarce.

W ramach ACEA C6 rozszerzono dotychczasowe testy jakościowe. Do programu testowego wprowadzono kilka nowych silników (m.in. Forda i Toyoty). Zastąpiono także niektóre poprzednie testy nowymi.

W odpowiedzi na wprowadzenie najnowszej normy ACEA C6 firma Total rozszerzyła ofertę olejów QUARTZ o zupełnie nowy produkt: olej QUARTZ INEO XTRA EC6 0W-20, który jest rozwinięciem znanego dobrze QUARTZ INEO XTRA EC5 0W-20.

– Zawsze podkreślamy, że podstawą zapewnienia maksymalnej żywotności silnika jest stosowanie oleju zgodnego z homologacją producenta czy zalecaną specyfikacją. W przypadku samochodów z silnikiem downsizingowym jest to szczególnie istotne. Dodatkowo nie bez znaczenia jest styl jazdy. Użytkownik powinien unikać gwałtownego przyspieszania przy niższych prędkości obrotowych, bo to sprzyja powstawaniu zjawiska LSPI i nadmiernego wytwarzania sadzy – mówi Andrzej Husiatyński, kierownik działu technicznego TotalEnergies Marketing Polska.

 

Zostaw Komentarz