Bosch Denoxtronic – system do selektywnej redukcji NOx
Opracowany przez firmę Bosch system Denoxtronic to kluczowy element procesu selektywnej redukcji katalitycznej (SCR) tlenków azotu NOx stosowanego przy nowoczesnych silnikach Diesla napędzających samochody osobowe.
Jednym z najważniejszych wyzwań stawianych przez normę emisji spalin Euro 6 samochodom osobowym napędzanych silnikiem wysokoprężnym jest znaczne zmniejszenie emisji NOx i CO2, co bezpośrednio wiąże się ze zmniejszeniem zużycia paliwa. Zmniejszenie zużycia paliwa, które w silnikach Diesla i tak jest już niewielkie (bo na poziomie 5‒6 l/100 km przy masie pojazdu około 1500 kg i prędkości jazdy w granicach 120‒140 km/h) wymaga zaś dalszej optymalizacji procesu spalania, tak by jeszcze pełniej wykorzystać energię zawartą w dawkach węglowodorów wtryskiwanych do cylindrów. Aby cel ten osiągnąć, spalanie paliwa musi jednak następować w wyższej temperaturze, co, niestety, skutkuje zwiększoną emisją NOx.
W ciągu ostatnich lat zmieniono wiele w konstrukcji silników, osprzęcie dostarczającym powietrze do cylindrów oraz w systemach obróbki spalin, tak aby ilość szkodliwych składników w gazach opuszczających rurę wydechową była zgodna z normami Euro. Jeśli chodzi o systemy obróbki, są one coraz precyzyjniej kontrolowane przez sondę lambda, czujniki temperatury spalin oraz końcowe czujniki NOx i PM.
Ważny element procesu redukcji NOx
Najważniejszym rozwiązaniem w końcowym procesie redukcji NOx jest system Denoxtronic, opracowany i udostępniony producentom samochodów osobowych przez firmę Bosch w roku 2009, jeszcze przed wejściem w życie normy Euro 5. Część producentów pojazdów zaczęła więc go stosować już w samochodach spełniających normę Euro 5 wyposażonych w silniki o większej pojemności i mocy (najczęściej o pojemności przekraczającej 2 litry i mocy większej niż 150 KM).
Mówiąc najogólniej Denoxtronic w procesie selektywnej redukcji katalitycznej SCR umożliwia wtrysk i właściwe rozpylenie czynnika redukcyjnego AdBlue do katalizatora SCR. Zadanie niby proste, jednak ze względu na krystalizację AdBlue w niskiej temperaturze wymaga wielu elementów umożliwiających „rozpuszczenie” AdBlue i jego wtrysk do „rury wydechowej” w różnych warunkach, a po zgaszeniu silnika odessanie substancji z przewodu zasilającego do zbiornika. W tym celu system wyposażony jest w układ podgrzewania zbiornika i przewodów transportowych oraz w podgrzewany moduł tłoczący z zaworem dwukierunkowym.
Wiodące rozwiązania
Zasadniczo dwa najczęściej spotykane systemy: starszy Denox 3.1 oraz nowsze Denox 5.1 i 5.2 są do siebie podobne. Wszystkie mają zbiornik z podgrzewaczem czynnika i modułem tłoczącym, zawór dozujący oraz podgrzewane przewody doprowadzające AdBlue do zaworu dozującego. Główna różnica to umieszczenie modułu tłoczącego wraz z zasobnikiem, w którym są czujnik poziomu i podgrzewacz. W 3.1 jest on zamontowany w górnej części zbiornika (co umożliwia jego wymianę), zaś w 5.1 – od dołu. Nowsze rozwiązanie jest tańsze w produkcji, gdyż moduł dozujący wraz z podgrzewaczem i filtrem jest zgrzany do dolnej powierzchni zbiornika, ma jednak tę niedogodność, że przy uszkodzeniu podgrzewacza czy filtra należy wymienić cały zbiornik. W tej wersji wymianie podlega jedynie pompa tłocząca.
Diagnostyka systemu Bosch Denoxtronicjest wykonywana przy użyciu testera KTS wraz z zastosowaniem zestawu narzędziowego Denoxtronic. Korzystając z tych metod,
można łatwo wykryć i wymienić
uszkodzone moduły.
Zbigniew Pilewski, Boch Autospec nr 2/68
Zestawy serwisowe Boscha umożliwiają szybką wymianę poszczególnych modułów
systemu Denoxtronic
