DKZ a modyfikacje silnika

Dwumasowe koła zamachowe zostały wynalezione przez inżynierów firmy LuK jako element tłumiący drgania skrętne wału korbowego. Doskonale spełniają one swoją rolę pod jednym wszelako warunkiem – parametry pracy silnika muszą odpowiadać założeniom jego konstruktorów.

Rozmaite nieautoryzowane modyfikacje silnika wprowadzone celem np. zwiększenia jego maksymalnej mocy mogą sprawić, że współpraca silnika z dwumasowym kołem zamachowym będzie nieprawidłowa. Bywa wtedy, że użytkownicy zgłaszają swoje uwagi, skarżąc się na niepokojące efekty, takie jak: stuki dochodzące z okolic skrzyni biegów podczas uruchamiania silnika i pracy na biegu jałowym, drgania przy niskich i średnich prędkościach obrotowych oraz szarpanie podczas zmiany biegów. Przyczyną tych problemów może być uszkodzone lub przedwcześnie zużyte dwumasowe koło zamachowe.

Drgania ponadnormatywne

Jednym z możliwych powodów przyspieszonego zużycia DKZ są ponadnormatywne drgania skrętne generowane przez silnik. Do takiej sytuacji dochodzi np. po przeprowadzeniu popularnego w naszym kraju elektronicznego tuningu, który poprzez zmiany w tzw. mapie wtrysku pozwala zwiększyć moment obrotowy silnika tak, że znacznie przekracza on założenia konstrukcyjne jednostki. Do ryzykownych modyfikacji należy również zastąpienie zwykłego wałka rozrządu tzw. wałkiem sportowym, a także zmiana kształtu i objętości komory spalania przez obniżenie głowicy.
Generalnie można powiedzieć, że na trwałość DKZ wpływ mają wszelkie przeróbki mające poprawić osiągi silnika poprzez zwiększenie ilości powietrza zasysanego do komory spalania oraz dawki podawanego doń paliwa, a także zmianę momentu, w którym dawka ta jest wtryskiwana do cylindra. Kiedy bowiem podwyższone zostanie ciśnienie doładowania oraz stosownie do tego zwiększona zostanie dawka paliwa, pojawią się zarówno większe opory przy sprężaniu ładunku jak i gwałtowniejszy wzrost ciśnienia w chwili zapłonu. W efekcie tłok najpierw doznaje większego opóźnienia, a następnie większego przyspieszenia liniowego, co z kolei za sprawą układu korbowego przekłada się na zwiększone przyspieszenia i opóźnienia kątowe wału korbowego. To zaś w konsekwencji powoduje wzrost drgań skrętnych wału. Kiedy ich wartość zbliża się do górnej granicy zapasu konstrukcyjnego DKZ lub go przekracza, wówczas żywotność koła ulega dramatycznemu skróceniu. Podwyższone wartości drgań skrętnych występują przy średnich prędkościach obrotowych, czyli w zakresie pracy turbodoładowania.

Kiedy zapas nie wystarcza

Bardzo poważnym problemem wynikającym z przeróbek jest wzrost wartości momentu obrotowego i zmiana jego charakterystyki. Tzw. chiptuning pozwala we współczesnych dieslach łatwo zwiększyć maksymalny moment obrotowy oraz jego wartości uzyskiwane przy niskich prędkościach obrotowych. Naraża to koło dwumasowe na pracę z maksymalnym wychyleniem części wtórnej w stosunku do pierwotnej. Zapas konstrukcyjny DKZ wynosi 25 procent maksymalnego momentu obrotowego silnika. Przeróbki silnika często powodują przekroczenie tego zapasu. Tak użytkowane DKZ nie tłumi już w pełni drgań skrętnych, a po pewnym przebiegu nie może również prawidłowo przenosić momentu obrotowego generowanego przez silnik. Sprężyny łukowe mogą ulec skróceniu, a nawet pęknięciu. W drastycznych przypadkach dochodzi do ścięcia nitów łączących część wtórną DKZ z tarczą zabierakową.
Warto wiedzieć, że zmiany konstrukcyjne parametrów silnika przewidziane przez biura konstrukcyjno-badawcze zawsze połączone są z badaniami nad zachowaniem się DKZ. Jeśli parametry DKZ zostają przekroczone, do współpracy z danym silnikiem zastosowane zostaje dwumasowe koło zamachowe o stosownie dopasowanych parametrach. Zawsze należy pamiętać, że dokonanie jakiekolwiek zmiany w konstrukcji pojazdu sprawia, że prawidłowość pracy, czas eksploatacji danego elementu pracującego w zmienionym układzie będzie inna od tej przewidzianej przez producenta pojazdu.

Specjaliści od dwumasowych

Firma Schaeffler Automotive Aftermarket dostarcza produkty marki LuK i zapewnia obsługę na całym świecie, umożliwiając naprawy układów napędowych we wszystkich samochodach. W swojej ofercie ma między innymi kompletne zestawy naprawcze LuK RepSet® DMF (Dual Mass Flywheel) przeznaczone do określonych modeli wszystkich marek. Dwumasowe koło zamachowe (DKZ), tarcze sprzęgła, moduły sprzęgła oraz łożyska wyciskowe umożliwiają profesjonalne naprawy zużytego zespołu sprzęgłowego.
Przedstawiciele Schaeffler Automotive Aftermarket podkreślają, że zestawy z oferty LuK RepSet® DMF o numerach: 600 0013 00, 600 0016 00 i 600 0017 00, są trafionymi i co zatem idzie dobrze sprzedającymi się produktami. Mają one szerokie zastosowanie dla całej gamy silników 1,9 TDI i 2,0 TDI w grupie Volkswagen. Dwuelementowe koła zamachowe (DKZ) wchodzące w skład wyżej wymienionych zestawów o numerach referencyjnych: 415 0059 10, 415 0250 10, 415 0431 10, są bardzo dobrze dobranymi konstrukcyjnie zespołami zarówno pod względem tłumienia drgań skrętnych, jak i przenoszenia momentu obrotowego.

Na podstawie materiałów Schaeffler Group