Jak skutecznie zdezynfekować klimatyzację

Większość samochodów poruszających się po polskich drogach jest wyposażona w układ klimatyzacji. Musi on podlegać regularnej obsłudze, a jej ważnym elementem jest czyszczenie i dezynfekcja. Zależy od niej nie tylko komfort podróżowania, ale również zdrowie pasażerów.

Zapach pleśni i stęchlizny wydobywający się z nawiewów świadczy o zaawansowanym rozwoju różnego rodzaju bakterii i grzybów, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie pasażerów. Jednym z najczęściej spotykanych mikroorganizmów są bakterie rodzaju Bacillus. Wywołują one szeroką gamę infekcji – od problemów skórnych, po tak groźne jak posocznica czy zapalenie opon mózgowych. W układzie klimatyzacji znajdziemy także Brevundimonas vesicularis, które odpowiadają m. in. za zapalenie otrzewnej i septyczne zapalenie stawów. Pasażerom grożą także Aerococcus viridans i Elizabethkingia meningoseptica – pierwsza z nich powoduje infekcje dróg moczowych i zapalenie wsierdzia, natomiast druga jest szczególnie niebezpieczna dla osób z obniżoną odpornością. Dezynfekcja klimatyzacji jest zatem niezbędna, a zaniedbania w tej materii mogą się skończyć tragicznymi wręcz konsekwencjami.

Wybór metody

Obecnie stosuje się kilka metod dezynfekcji klimatyzacji, takich jak użycie preparatów chemicznych w sprayu, czyszczenie za pomocą ultradźwięków lub ozonowanie. Dwa ostatnie sposoby najlepiej sprawdzają się przy „nieinwazyjnym” czyszczeniu kanałów wentylacyjnych i wnętrza samochodu. Ich wadą jest natomiast to, że nie czyszczą parownika, w którym zbierają się osady, czyli nie docierają do wszystkich przestrzeni układu klimatyzacji wymagających dezynfekcji. Najczęściej stosowaną i uznaną za najbardziej skuteczną metodę dezynfekcji jest bezpośrednie rozprowadzenie preparatu dezynfekującego w kanałach wentylacyjnych i na parowniku. Wadą tego rozwiązania jest ryzyko dostania się preparatu do elementów elektrycznych i elektronicznych samochodu, jeśli kanał wentylacyjny jest nieszczelny. Ważna jest więc aplikacja odpowiedniej ilości środka.

Kluczowym aspektem jest dobór odpowiedniego preparatu. Aby skutecznie zwalczyć drobnoustroje rozwijające się w układzie klimatyzacji, konieczny jest środek o właściwościach biobójczych. Ze względu na skład chemiczny takich produktów, przed wprowadzeniem do obrotu obowiązkowo podlegają one ocenie i rejestracji. Na terenie całej Unii Europejskiej mogą być stosowane jedynie po uzyskaniu odpowiedniego pozwolenia. W Polsce zgodę na ich wprowadzenie do obrotu wydaje Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Na etykiecie takiego środka powinien znajdować się numer pozwolenia, a jeśli go nie ma, prawdopodobnie oznacza to, że preparat służy tylko do czyszczenia, a nie do dezynfekcji.

Newralgicznym elementem układu klimatyzacji, wymagającym szczególnie starannego oczyszczenia, jest parownik. Jego prawidłową dezynfekcję gwarantuje użycie metody ciśnieniowej. Polega ona na użyciu metalowej sondy, podłączonej do specjalnego pistoletu pneumatycznego, która umożliwia dostęp do komory parownika. Urządzenie generuje odpowiednio wysokie ciśnienie, dzięki czemu preparat wypłukuje zalegające osady i dociera do wszystkich zakamarków. Zaleca się zużycie co najmniej 0,5 litra płynu do dezynfekcji – jego nadmiar odprowadzany jest przez odpływ wody kondensacyjnej. Dlatego należy pamiętać o ustawieniu w odpowiednim miejscu pod samochodem pojemnika na ściekający płyn.

Efekt bywa spektakularny – zwłaszcza, gdy parownik nie był prawidłowo czyszczony i dezynfekowany przez kilka lat. Wypływający spod samochodu zielony szlam wywiera niezatarte wrażenie, szczególnie na użytkowniku pojazdu. Należy pamiętać również o dezynfekcji wszystkich kanałów wentylacyjnych, np. za pomocą preparatu w sprayu, w pojemniku wyposażonym w odpowiednią sondę.

Najczęściej popełniane błędy

Najczęstszym błędem podczas czyszczenia układu klimatyzacji jest zastosowanie preparatu, który nie ma właściwości biobójczych. Przed użyciem środka należy więc koniecznie sprawdzić na etykiecie, czy ma on zezwolenie wydane przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych i czy nie jest przeterminowany.

Zdarza się również, że parownik nie został prawidłowo oczyszczony i zdezynfekowany. Zaleca się, aby każdorazowo czyścić i dezynfekować parownik metodą ciśnieniową. W najbardziej drastycznych przypadkach może być konieczna wymiana parownika na nowy.

Błędem popełnianym przez warsztaty wykonujące dezynfekcję klimatyzacji jest także niewłaściwe osuszanie układu. Po czyszczeniu należy otworzyć wszystkie kanały wentylacyjne, a wentylator ustawić na maksymalne obroty i przy włączonej klimatyzacji naprzemiennie, parokrotnie zmieniać nastaw termostatu z minimum na maximum i na odwrót. Całą procedurę należy przeprowadzić w masce, przy otwartych drzwiach samochodu. Na koniec trzeba wnętrze trzeba dokładnie go przewietrzyć.

Błędem jest także rezygnacja z wymiany filtra kabinowego. Po parowniku jest to bowiem drugi element układu klimatyzacji, w którym najszybciej namnażają się grzyby i bakterie. Filtr kabinowy powinien być wymieniany co najmniej dwa razy w roku. Pozostawienie starego filtra po dezynfekcji układu klimatyzacji oznacza, że usługa została niewłaściwie przeprowadzona.

Dezynfekcja klimatyzacji nie jest trudną czynnością. Jednak, aby przyniosła oczekiwany skutek, należy ją wykonać z należytą starannością i przy użyciu odpowiednich środków, przestrzegając przewidzianej do tego procedury.