Łożyska kół – przyczyny usterek, diagnostyka, montaż
Łożysko koła, coraz częściej zintegrowane z piastą i czujnikiem ABS, teoretycznie powinno wytrzymać nawet cały okres eksploatacji pojazdu. Jest jednak wiele czynników zewnętrznych, które negatywnie wpływają na trwałość łożysk.
Łożyska kół przy prawidłowym użytkowaniu samochodu nie powinny sprawiać problemów. W praktyce bywa jednak różnie, z wielu zresztą powodów.
– Trwałości łożysk w kołach bez wątpienia nie sprzyja agresywna jazda. Gwałtowne skręty kierownicą przy dużej prędkości powodują, że na łożyska działają ogromne siły boczne. Łożysko cierpi także, gdy samochód uderza kołem np. w krawężnik. Do nadmiernego zużycia łożysk przyczynia się również nieprawidłowo ustawiona geometria zawieszenia oraz luzy w układzie kierowniczym, które powodują silne wibracje – mówi Tomasz Ochman z firmy SKF. Sposób jazdy i szeroko pojęty stan techniczny auta to zatem decydujące czynniki, które powodują przedwczesne zużycie łożysk kół.
Symptomy niesprawności
Gdy łożysko kwalifikuje się do wymiany, czy to ze względu na naturalne zużycie czy też na uszkodzenie, występują dwa podstawowe objawy – powiększony luz i/lub głośna praca. Poprawna diagnostyka jest potrzebna przede wszystkim po to, aby wykluczyć niesprawność innych elementów układu kierowniczego czy zawieszenia.
Sposób kontroli
– Weryfikacja uszkodzonych łożysk polega na odbyciu jazdy testowej w celu sprawdzenia, przy którym kole występuje charakterystyczny odgłos, towarzyszący tego typu usterce. Uszkodzone łożysko będzie hałasować podczas jazdy, a dźwięk ten przypomina narastający szum lub szuranie. Istotne jest przy tym, by testować samochód pod różnym obciążeniem i nie tylko na prostej drodze, ale także w zakrętach. Metoda statyczna obejmuje z kolei uniesienie samochodu na podnośniku i energiczne zakręcenie kołem, co do którego podejrzewamy usterkę. Uszkodzone łożysko będzie wydawać dźwięk o wspomnianym charakterze. Ważne jest także sprawdzenie luzu, który wykonuje się poprzez złapanie koła u góry i u dołu, a następnie cykliczne poruszanie nim. Płaszczyzna poruszania kołem jest kluczowa, gdyż niektórzy napierają na koło od prawej do lewej strony, a to metoda na sprawdzenie zupełnie innych elementów – mówi Tomasz Ochman.
Montaż
Usterki łożysk mogą być także związane z nieprawidłowym montażem przez mechanika. Niektóre słabo wyposażone warsztaty nabijają łożyska młotkiem, co zazwyczaj jest najgorszym możliwym rozwiązaniem. Z drugiej strony, nawet wciśnięcie łożyska za pomocą prasy hydraulicznej może nie być łatwe. Jeśli wykonuje to niedoświadczony mechanik, istnieje ryzyko skrzywienia piasty koła. Trwałość łożyska może obniżyć również nieprawidłowy montaż tarcz hamulcowych, które poprzez „bicie” generują nadmierne wibracje.
Podczas prac serwisowych należy zatem pamiętać, aby przed zamontowaniem nowego łożyska skontrolować stan elementów współpracujących z nim, czyli zwrotnicę i tarczę hamulcową. Należy też zwrócić uwagę na wszelkie zabezpieczenia metalowe lub gumowe, a do samej wymiany używać tylko profesjonalnych narzędzi, przeznaczonych do danych łożysk.
– Przykładem mogą być tu piasty HBU 2.1 występujące w wielu autach z grupy Volkswagena (np. w Volkswagenie T5) i Forda, które zawsze należy montować z użyciem specjalistycznych narzędzi (np. z gamy SKF, o numerach VKN 600 i 601). Wszystko musi zostać dokręcone z odpowiednim momentem, przewidzianym przez producenta. Z punktu widzenia trwałości ważny jest także, by korzystać z części pochodzących od renomowanych firm, gdyż zapewniają one odpowiednią jakość. W SKF przykładamy do niej dużą wagę, dlatego nasze moduły łożysk zintegrowanych z piastą i czujnikiem ABS są często zestawami wybieranymi przez producentów samochodów na tzw. pierwszy montaż – podsumowuje Tomasz Ochman.
