Od łożyska do zintegrowanej piasty koła

Łożysko kulkowe do dziś stanowi podstawowy element piasty koła. Jednak konstrukcja tego elementu podlega ciągłym modyfikacjom, których celem jest uproszczenie obsługi pojazdu – wskazują eksperci firmy SKF, która od 100 lat zajmuje pozycję lidera w produkcji łożysk kulkowych.

Obecnie SKF oferuje trzy rozwiązania – podstawową konstrukcję pierwszej generacji HBU 1, zintegrowane łożysko z piastą HBU 2 (oraz jej modyfikację HBU 2.1) oraz gotową do szybkiego montażu piastę z czujnikiem ABS-u HBU 3.

HBU 1 to układ dwóch łożysk zabudowanych w piaście koła. We wcześniejszych, tradycyjnych konstrukcjach podczas wymiany łożysk należało nałożyć odpowiednią ilość smaru, co wymagało dokładności i było czasochłonne. Inżynierowie firmy SKF zaprojektowali więc dwurzędowe łożysko kulkowe HBU 1, które od razu jest nasmarowane i uszczelnione na cały okres eksploatacji. W idealnych warunkach łożysko HBU 1 powinno zachować sprawność nawet po przejechaniu kilkuset tysięcy kilometrów, ale drogowa rzeczywistość odbiega od ideału. Dziurawa nawierzchnia, zbyt gwałtowne najeżdżanie na krawężniki oraz błędy w montażu znacząco skracają życie nawet najlepszego łożyska.

Łożysko HBU 1 należy wymieniać zgodnie z procedurą zalecaną przez producenta, która może być różna dla poszczególnych modeli samochodów. Są jednak również pewne zasady uniwersalne. Przede wszystkim, wprasowując łożysko w zwrotnicę należy przyłożyć siłę do jego pierścienia zewnętrznego. Przy montażu piasty należy zastosować odpowiednią tuleję do podparcia wewnętrznego pierścienia łożyska. Kolejna zasada to osiowe przyłożenie siły podczas wprasowywania łożyska, co jest możliwe tylko przy użyciu odpowiednich narzędzi. W przeciwnym razie może zostać uszkodzone uszczelnienie, co musi skutkować wyciekiem smaru, a w konsekwencji szybkim zatarciem łożyska. Podczas montażu warto użyć pasty przeciwdziałającej korozji ciernej, która jednocześnie ułatwia montaż i eliminuje zjawisko „zapiekania się łożyska” utrudniającego demontaż. Wszystko to wydaje się proste i oczywiste, jednak sądząc po opisach uszkodzeń na wnioskach reklamacyjnych – nie każdy mechanik do tych zasad się stosuje.

Wspomnieć też warto, że łożyska HBU 1 mogą być przystosowane do współpracy z aktywnymi czujnikami prędkości obrotowej koła, wykorzystywanymi m.in. przez układy ABS i ESP. Pod uszczelnieniem łożyska znajduje się wówczas pierścień magnetyczny i dlatego ważne jest, by nie zamontować takiego łożyska odwrotnie. Różnicę widać gołym okiem: od strony pierścienia ABS występuje uszczelnienie „gumowe”, z drugiej zaś – metalowe. W celu uniknięcia pomyłek, dodatkowo warto korzystać z testera SKF, który umożliwia sprawdzenie czy i gdzie w łożysku znajduje się pierścień magnetyczny.

HBU 2 i HBU 2.1 to wersja łożyska HBU 1 z zamontowaną na stałe piastą. Dzięki temu przy montażu i demontażu nie trzeba już wprasowywać oddzielnie piasty. Jednak do prawidłowego montażu zintegrowanej piasty HBU 2.1 trzeba użyć specjalnego narzędzia SKF (VKN 600, VKN 601 i VKN 602-1), ponieważ kołnierz piasty zasłania dostęp do zewnętrznego pierścienia łożyska. Przyłożenie siły do piasty koła, a co za tym idzie, wewnętrznej bieżni łożyska powoduje uszkodzenie łożyska.

Najbardziej zaawansowane rozwiązanie SKF, stosowane w najnowszych samochodach, to HBU 3. Z zewnętrzną bieżnią łożyska zintegrowana jest flansza piasty, którą wystarczy przykręcić do zwrotnicy. Dzięki temu proces montażu jest znacznie uproszczony i nie tylko nie trzeba używać prasy, ale często także nie trzeba demontować zwrotnicy. Montaż polega bowiem na przykręceniu śrub mocujących do zwrotnicy i podłączeniu wtyczki czujnika ABS.

SKF dostarcza zintegrowane piasty koła na pierwszy montaż. Konstrukcje te trafiają z czasem również na aftermarket. Jednocześnie katalog produktów SKF jest systematycznie poszerzany o elementy przeznaczone do kolejnych modeli samochodów.

Zmiany dokonywane są również w konstrukcjach piast stosowanych w samochodach starszych generacji. SKF zapewnia przy tym kompletny zestaw wszystkich elementów i części potrzebnych do wymiany, szczegółową instrukcję i pełne wsparcie techniczne.