Pamiętaj o sprężynach

27 lis 2019

Sprężyny wykonują podczas eksploatacji samochodu miliony ugięć i należą do najbardziej „zapracowanych” elementów pojazdu. Jednocześnie są też bardzo narażone na szkodliwy wpływ czynników zewnętrznych. Najtrudniejszym dla nich okresem jest zima.

Sprężyny zawieszenia utrzymują masę pojazdu i łagodzą drgania wynikające z poruszania się pojazdu po nierównej nawierzchni. Zadaniem amortyzatorów jest  natomiast tłumienie niekontrolowanych drgań sprężyn.  Wspólnie sprężyny wraz z amortyzatorami zapewniają utrzymanie przyczepności kół, a tym samym umożliwiają bezpieczne prowadzenie pojazdu.

Prawidłowo działające sprężyny zawieszenia wydłużają żywotność amortyzatorów i innych elementów układu zawieszenia oraz odpowiadają za bezpieczeństwo i komfort jazdy.

KYB 3Zima wyzwaniem dla zawieszenia

Zima to trudny okres nie tylko dla kierowców, ale również dla pojazdów. Sól stosowana przez służby drogowe działa bardzo destrukcyjnie zarówno na nawierzchnię dróg, jak i na metalowe elementy samochodów. Nawet dobrze zabezpieczone powłokami antykorozyjnymi części podwozia i nadwozia poddają się z biegiem czasu niszczącemu działaniu wody z solą. Tym bardziej, że narażone są również na uderzenia ziaren piasku wyrzucanych spod kół. Piasek dostaje się też między wszelkie elementy ruchome, znacznie przyspieszając ich zużycie.

Drugim „zimowym” czynnikiem mającym negatywny wpływ na trwałość pojazdu jest stan nawierzchni. Podczas zimy w asfalcie nieuchronnie pojawiają się ubytki, nierzadko dosyć głębokie. Wpadnięcie koła w taką wyrwę powoduje powstanie dużych naprężeń udarowych, mogących uszkodzić sprężyny i inne elementy zawieszenia. Podatne na tego typu uszkodzenia są również amortyzatory i zestawy ochronne.

Awarie sprężyn są powodowane również przez naturalne zjawisko, jakim jest stopniowe zmęczenie materiału. A zatem również w autach, które zimą w ogóle nie wyjeżdżają na drogi, dochodzi do zmniejszenia prześwitu pojazdu, a to w wyniku osłabienie sprężyn zawieszenia spowodowanego tzw. relaksacją stali.

Bardzo ważne jest więc, aby regularnie kontrolować  elementy zawieszenia. Dogodnym momentem do tego jest sezonowa wymiana opon, okresowy przegląd lub inne czynności naprawcze.

Profesjonalnie działający warsztat mechaniki pojazdowej powinien każdorazowo dokonać przeglądu zawieszenia i informować klienta o wszelkich zdiagnozowanych usterkach. W przypadku braku zgody właściciela auta na wymianę niesprawnych części należy wyjaśnić mu, jakie mogą być tego skutki.

Jak sprawdzać

W miarę zużycia sprężyn, zwłaszcza spowodowanego korozją, rośnie ryzyko ich pęknięcia. To zaś stwarza duże zagrożenie dla bezpieczeństwa użytkowników pojazdu. Dlatego sprężyny w kilkuletnich pojazdach powinny być kontrolowane przy każdej nadarzającej się okazji. Tym bardziej, że wizualne sprawdzenie ich stanu nie jest specjalnie skomplikowane i nie zajmuje wiele czasu.

Oto kilka uwag na co podczas takiej kontroli zwracać uwagę.

Pęknięcia

Sprawdzenie skrajnych zwojów sprężyny

Pęknięcia sprężyn powstają najczęściej w skrajnych zwojach. Zwoje te znajdują się w odpowiednich gniazdach, gumowych poduszkach lub talerzach oporowych, co może utrudniać ich ocenę wizualną. W wielu pojazdach wyposażonych w zawieszenie typu McPherson dolny zwój potrafi być całkowicie zasłonięty przez wywinięte do góry brzegi talerza oporowego.

Końce sprężyn w procesie produkcyjnym są równo obcinane, dlatego na złamanie sprężyny może wskazywać nierówne, poszarpane jej zakończenie.

Uwaga! Aby sprawdzić zakończenia sprężyny, należy usunąć zanieczyszczenia, a otwory odprowadzające wodę – udrożnić. Dolne talerze oporowe mają często brzegi wywinięte do góry – w powstałym w ten sposób „kielichu” zbiera się mieszanina wody, piasku, soli i innych zanieczyszczeń. Nawet jeśli konstruktor przewidział odpowiednie otwory odprowadzające wodę, to najczęściej są one zatykane przez zanieczyszczenia. Dolny zwój sprężyny pracuje wówczas w wodno-piaskowo-solnej kąpieli.

Porównanie wysokości prześwitu

Złamanie lub trwałe odkształcenie sprężyny można również stwierdzić porównując po obu stronach auta wysokość któregoś z elementów nadwozia względem podłoża. Pomiar taki ma oczywiście sens tylko wtedy, gdy samochód stoi na równej, poziomej nawierzchni.

Korozja

Sprawdzenie powłoki ochronnej sprężyny

Jeśli lakier, którym sprężyna jest pokrywana w procesie produkcyjnym ulegnie uszkodzeniu, to na jej powierzchni szybko pojawiają się wżery korozyjne. Osłabiają one materiał i prowadzą do utraty wymaganej sztywności sprężyny, a w skrajnych przypadkach do jej złamania. Zniszczenie powierzchni antykorozyjnej może być wynikiem błędów montażowych lub destrukcyjnego działania zanieczyszczeń takich jak piasek, drobne kamienie, sól drogowa, błoto pośniegowe. W czasie uginania się zawieszenia, końcowe zwoje sprężyny ocierają o elementy montażowe (talerze oporowe, łożyska górnego mocowania). Jeśli w tych miejscach znajduje się piasek, powoduje on ścieranie warstwy antykorozyjnej i materiału sprężyny. Obecność ziarenek piasku w tych miejscach jest nieunikniona, jednak gdy jest go zbyt dużo, to w połączeniu z wodą i solą działa bardzo destrukcyjnie na współpracujące elementy.

Prześwit pojazdu

Przekroczona dopuszczalna masa pojazdu

Długotrwała jazda z dużym obciążeniem wpływa na charakterystykę i kształt sprężyn. Nadmierne obciążanie osi czy też przekraczanie dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu powoduje, że sprężyny stają się krótsze i bardziej miękkie. Prowadzi to do osiadania zwojów sprężyny w trakcie użytkowania, zmniejszeniem prześwitu pojazdu, a w końcu skutkuje pęknięciem sprężyny.
Należy również pamiętać, że zwiększenie lub zmniejszenie prześwitu pojazdu może być wynikiem nieprawidłowej pozycji sprężyny względem amortyzatora (na skutek błędu montażowego), niezastosowania zalecanych przez producenta elementów montażowych podczas prac naprawczych lub nieprawidłowej identyfikacji bądź złego doboru części.

Odkształcenia

Montaż niezgodny z technologią naprawy

W wyniku błędów montażowych dojść może do nieprawidłowego ułożenia sprężyny względem zestawu montażowego górnego mocowania amortyzatora oraz w dolnym talerzu oporowym. Skutkiem popełnionych nieprawidłowości bywa ocieranie sprężyny o nadkole, różnego rodzaju głuche stuki, metaliczne zgrzyty czy skrzypienie. Nieprawidłowa pozycja montażowa sprężyny zawieszenia (np. zamontowanie jej odwrotnie) może doprowadzić również do jej pęknięcia, niekontrolowanego przemieszczenia w talerzu oporowym oraz przyczynić się bezpośrednio do uszkodzenia amortyzatora.

Trudne warunki panujące na drogach w zimie potęgują wszelkie niesprawności pojazdu. Jednocześnie odpowiednio wczesne wykrycie uszkodzenia pozwoli ograniczyć wydatki na naprawę i umożliwi bezpieczną eksploatację samochodu. KYB zaleca więc regularne sprawdzanie elementów zawieszenia oraz odpowiednio wczesne usuwanie wykrytych usterek.

 

Ocena stanu technicznego sprężyn zawieszenia

Zostaw Komentarz