Wymiana zestawu elementów amortyzatora
Amortyzatory samochodowe mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu jazdy. Ich integralnymi elementami są poduszki (górne mocowania), „odboje” oraz osłony. Wszystkie te części podlegają okresowej kontroli i wymianie, jeśli stwierdzona zostanie ich niesprawność. Wymiana elementów układu tłumiącego nie kończy się jednak w momencie przykręcenia ostatniej śruby na mocowaniu amortyzatora – przypominają specjaliści SKF.
W samochodach stosuje się przeważnie amortyzatory olejowe oraz olejowo-gazowe. Główna różnica między nimi to komora kompensacyjna. W olejowej wersji układu tłumiącego jest ona otwarta, a w olejowo-gazowej zamknięta, gdzie sprężony gaz oddzielony jest pływającym tłokiem.
Układ tłumiący podczas pracy poddawany jest ściskaniu i rozciąganiu. W przypadku niesprawności technicznej amortyzatora proces ten jest zaburzony, co objawia się m.in. niestabilnym zachowaniem pojazdu podczas pokonywania zakrętów. Uszkodzony amortyzator wydłuża także drogę hamowania na nierównej nawierzchni oraz przyczynia się do nieprawidłowej pracy systemów ABS/ESP.
Amortyzator to jednak nie wszystko. Ważnymi elementami układu tłumiącego są osłony, odboje oraz górne poduszki (mocowania) amortyzatora. Najważniejszym zadaniem osłon jest ochrona kolumny amortyzatora przed zanieczyszczeniami oraz wilgocią. Pojazd może być eksploatowany bez takich osłon, ale w ten sposób narażamy amortyzatory na niepotrzebne ryzyko. Odboje z kolei chronią amortyzator, a także inne elementy zawieszenia, przed skrajnymi przeciążeniami, powstającymi gdy np. koło wpada w głęboką dziurę. Tzw. „poduszki” towarzyszące kolumnom McPhersona to w istocie górne mocowania tych kolumn. Mocowanie takie składa się z gumowej poduszki, łożyska tocznego oraz dodatkowych elementów, takich jak podkładki i nakrętki.
– Usterki mocowania amortyzatora mogą być wywołane zmianą twardości gumy spowodowaną jej starzeniem się, wpływem zmiennych temperatur lub działaniem płynów eksploatacyjnych. Usterka może dotyczyć również łożyska. Jeśli jego uszczelnienia ulegną uszkodzeniu, do wnętrza łożyska dostaje się woda, sól i zanieczyszczenia w skrajnym przypadku doprowadzając do tego, że łożysko przestaje się obracać. Może się ono także zatrzeć, co powodować będzie stuki pojawiające się podczas kręcenia kierownicą i pogorszone właściwości jezdne – mówi Tomasz Ochman, Technical Support Provider w firmie SKF.
W zależności od konstrukcji samochodu amortyzator może być połączony ze sprężyną zawieszenia i stanowić element nośny. W takiej sytuacji zespół amortyzatora nazywany jest kolumną McPhersona. Wymiana takiej kolumny polega na uniesieniu samochodu, zdemontowaniu koła, odkręceniu mocowania amortyzatora przy zwrotnicy, a następnie na odkręceniu górnego mocowania (poduszki) od nadwozia. Następnie cała kolumna jest wyjmowana na zewnątrz i rozbierana na stole warsztatowym. W celu umożliwienia demontażu mocowania amortyzatora, sprężyna ściskana jest tzw. ściągaczem do sprężyn.
Na nowy amortyzator zakładana jest sprężyna, górne łożysko oraz poduszka. Po zwolnieniu sprężyny z pozycji ściśniętej cała kolumna montowana jest z powrotem w pojeździe. Ważne jest zastosowanie nowych śrub, które – tak jak w przypadku zestawów SKF – dołączane są do opakowania.
Amortyzatory oraz wszystkie jego dodatkowe elementy, podobnie jak klocki hamulcowe czy tarcze, powinno się wymieniać parami. Należy bowiem wyjść z założenia, że jeśli zepsuł się amortyzator po jednej stronie, z dużym prawdopodobieństwem i w niedługim czasie do wymiany kwalifikować się będzie także drugi. Poza tym, z punktu widzenia bezpieczeństwa i komfortu jazdy, samochód powinien mieć na jednej osi amortyzatory sprawne mniej więcej w podobnym stopniu.
Wymiana poszczególnych elementów układu tłumiącego nie kończy jednak pracy mechanika. O czym jeszcze należy pamiętać?
– Wymiana amortyzatora lub jakichkolwiek elementów układu tłumiącego związana jest z ingerencją w układ jezdny pojazdu, dlatego po tej operacji obowiązkową czynnością serwisową jest kontrola i ewentualne ustawienie geometrii. Odkręcenie wahacza i zwrotnicy, co bywa niezbędne podczas wymiany amortyzatora, może istotnie zmienić parametry geometrii, co odczujemy dopiero po jakimś czasie, np. w postaci nierównomiernego zużycia opon. W tym kontekście warto również stosować części najwyższej jakości, które zapewniają właściwe parametry. Przykładem tego są elementy układu tłumiącego marki SKF, tworzone we ścisłej współpracy z producentami pojazdów – podsumowuje Tomasz Ochman.
