Awarie sprzęgła Haldex w samochodach Opel i Volvo

Z rynku docierają sygnały, że w autach z napędem 4×4 marki Opel i Volvo wyposażonych w sprzęgło Haldex, nawet po stosunkowo niedużym przebiegu, bo wynoszącym ok. 50 tys. km, występują awarie i usterki tego sprzęgła. Co jest tego przyczyną?

Usterki sprzęgła Haldex objawiają się najczęściej hałasem dochodzącym z układu napędowego, szarpaniem, bądź nawet zrywaniem przyczepności samochodu podczas pokonywania ostrych zakrętów lub przy zawracaniu. Opisywane są też przypadki, w których wspomniane objawy pojawiają się po wymianie oleju w tym sprzęgle.

Właśnie takie zdarzenie zostało zgłoszone do firmy Ravenol po zastosowaniu jej oleju Ravenol AWD-H przeznaczonego do sprzęgieł Haldex. Temat jest o tyle ciekawy, że w zgłoszonym przypadku w sprawnym pojeździe po wymianie oleju na specjalistyczny AWD-H pojawiły się objawy usterki, których wcześniej nie było, a po trzech kolejnych wymianach oleju Ravenol objawy usterki nadal występowały. Winą za złą pracę sprzęgła Haldex automatycznie obarczono więc olej AWD-H.

W międzyczasie autoryzowany serwis naprawczy zalecił kosztowny remont sprzęgła. W celu uniknięcia wysokich wydatków związanych z naprawą na wszelki przypadek przeprowadzono jeszcze dwie dodatkowe wymiany z użyciem oleju innego producenta i objawy wadliwej pracy sprzęgła ustąpiły.

– We wszystkich podobnych przypadkach, które były przez nas obsługiwane i w których wystąpiły takie objawy, sprzęgło Haldex było mocno zanieczyszczone, a olej był bardzo ciemny, śmierdział spalenizną i wykazywał wyraźne oznaki przegrzania – mówi Paweł Gancarczyk z firmy MVS, zajmującej się serwisem i naprawą skrzyń biegów. – Tarcze cierne zastosowane w tym sprzęgle wykonane zostały z bardzo wytrzymałego materiału ciernego ze stopów węglików spiekanych, dzięki czemu mogą wytrzymywać ekstremalne obciążenia termiczne. Naprawa takiej niesprawności polega na rozebraniu sprzęgła Haldex, starannym oczyszczeniu go z zanieczyszczeń, wymyciu elementów wewnętrznych i poskładaniu przy użyciu nowych elementów uszczelniających. A zatem śmiało powiedzieć można, że przyczyną tych awarii były zanieczyszczenia powstałe podczas eksploatacji.

Specjaliści zaczęli się zatem zastanawiać jak to możliwe, że w samochodach o stosunkowo niedużych przebiegach występują już tak odczuwalne usterki. Ich uwagę przykuły zastosowane w sprzęgle uszczelnienia, albowiem niektóre z nich okazały się bardzo twarde, wręcz skamieniałe. Można zatem było wnosić, że nie utrzymywały odpowiedniego ciśnienia w układzie, co musiało skutkować nadmiernym uślizgiem tarczek sprzęgła. To z kolei oznaczało wzrost temperatury i karbonizację oleju, a ponieważ do układu wchodzi niekiedy nawet poniżej 1 litra oleju, nie ma się co dziwić, że bardzo szybko ulegał on degradacji. Wysoka temperatura przyspiesza także proces starzenia się uszczelnień, więc koło się zamyka. Dodać należy, że układ ten nie jest wyposażony w żaden system chłodzenia, oprócz rozpraszania ciepła przez obudowę sprzęgła.

Po szerszym zasięgnięciu informacji okazało się, że problem jest znany serwisom autoryzowanym, a procedura naprawy wygląda zawsze tak samo jak w opisywanym przypadku: zdemontować na części pierwsze, oczyścić i poskładać przy użyciu nowych uszczelnień.

Pozostaje jednak pytanie, dlaczego po kilku kolejnych wymianach oleju problem powoli ustępował, aż do całkowitego zaniknięcia?

– W tym celu przeprowadziliśmy specyficzny test – mówi Paweł Gancarczyk z firmy MVS. – W samochodzie, w którym sprzęgło Haldex zostało zalane olejem Ravenol i wydobywały się z niego dźwięki zbliżone do szurania czy zgrzytania, wypięliśmy wtyczkę elektryczną odpowiedzialną za wysterowanie sprzęgła Haldex. Wszelkie objawy ustąpiły, oczywiście sprzęgło bez sterowania pozostawało cały czas rozłączone. Podłączenie wtyczki spowodowało natychmiastowy powrót usterki. Po wymyciu i poskładaniu układu problem już nie występował. Wniosek płynie więc taki, że przyczyną usterki jest zbyt mocne załączanie się sprzęgła Haldex spowodowane nagromadzonymi zanieczyszczeniami, co powoduje spięcie przekładni praktycznie „na sztywno”, czego efektem jest hałas i szarpanie.

Ravenol stosuje w swoich produktach sporo skutecznych dodatków m.in. myjących, co samo w sobie jest bardzo dobre i świadczy o jakości tych olejów. Dodatki te powodują szybkie rozpuszczanie się zanieczyszczeń, które powstają podczas uślizgu sprzęgieł i karbonizacji oleju, przez co zaczynają one krążyć wraz z olejem po całym układzie. Trafiają również między tarczki cierne, zwiększając ich współczynnik tarcia, co skutkuje zbyt silnym załączaniem sprzęgła i konsekwencji powoduje wspomniane wcześniej objawy.

Kilkukrotna wymiana oleju spowodowała wypłukanie zanieczyszczeń – zostały one sukcesywnie usunięte razem ze spuszczanym olejem. W konsekwencji praca sprzęgła wróciła do normy, tak jak po rozebraniu i oczyszczeniu sprzęgła przez serwis. Oczywiście w tym wypadku należy pamiętać o uszkodzonych uszczelnieniach, które w dalszym ciągu powodują spadek ciśnienia, uślizg i ponowną karbonizację oleju, więc wizyta w serwisie jest zalecana.

Wszystko to wydaje się dziwne, paradoksalnie brzmi, iż wymiana oleju, która miała przedłużyć sprawność układu Haldex, spowodowała pojawienie się usterki, zwłaszcza jeśli zastosowano olej o tak wysokich parametrach jak Ravenol AWD-H. Prawda jest taka, że wymiana oleju nie była przyczyną usterki, lecz ją uwidoczniła, a skutkiem braku wymiany lub zastosowania słabej jakości oleju w dalszym ciągu byłby uślizg tarcz sprzęgła, co w konsekwencji doprowadziłoby do jego całkowitego uszkodzenia. Koszty naprawy w takim przypadku byłyby nieporównywalnie wyższe.

Właścicielom samochodów ze sprzęgłem Haldex doradza się więc znacznie skrócenie interwałów wymiany oleju w tym mechanizmie – nawet do 30 tys. km. Należy przy tym stosować tylko najwyższej jakości produkty. Przede wszystkim podczas każdej wymiany trzeba jednak popatrzeć, jakiej barwy jest olej spuszczany z układu. Jeśli z wymiany na wymianę robi się coraz ciemniejszy lub jest już całkowicie czarny, to najlepiej umówić się do warsztatu na wspomniane już wcześniej oczyszczenie sprzęgła Haldex z wymianą uszczelnień.

Na podstawie materiałów firmy MVS