NTN-SNR i koła pasowe z tłumikiem drgań
Wykorzystywane tak powszechnie do napędu samochodów silniki tłokowe mają niestety pewne wady. Konstruktorzy starają się więc zminimalizować powodowane tym niedogodności stosując coraz bardziej zaawansowane rozwiązania techniczne.
Wśród wad każdego silnika tłokowego niewątpliwie wymienić należy generowanie trudnych do wytłumienia drgań oraz niejednostajność momentu obrotowego. Ten drugi mankament polega na tym, że prędkość obrotowa silnika ulega ciągłym wahaniom, co wynika z cykliczności procesów spalania zachodzących w cylindrach. Pulsacje momentu obrotowego są z kolei źródłem drgań skrętnych wału korbowego.
Z obu stron
Zauważmy jednocześnie, iż w typowych silnikach spalinowych moc odbierana jest po obydwu stronach wału korbowego. Z jednej strony poprzez sprzęgło przekazywana jest na koła pojazdu, z drugiej służy do napędu urządzeń pomocniczych.
Jako, że osprzęt silnika napędzany jest zwykle przy użyciu kół pasowych i pasków, drgania skrętne pojawiające się z tej strony wału w naturalny sposób powodują niekontrolowane drgania paska i przyspieszone zużycie elementów z nim współpracujących. Zjawisko to jest tym intensywniejsze im większa jest długość paska i liczba elementów przez niego napędzanych. By je ograniczyć, producenci samochodów zaczęli więc stosować koła pasowe wału korbowego z tłumikiem drgań.
Elastomer w środku
W kołach takich ich wewnętrzna część (piasta tkwiąca na końcówce wału korbowego) i część zewnętrzna (współpracująca z paskiem) są ze sobą połączone przy pomocy elastomeru pozwalającego częściowo wytłumić drgania. Aby zatem koło tego typu właściwie spełniało swoją rolę, po pierwsze musi być ono sprawne, po wtóre – musi mieć przewidziane przez konstruktorów parametry.
Część eksploatacyjna
Niestety koła pasowe z tłumikiem drgań wraz z rosnącym przebiegiem pojazdu ulegają stopniowemu zużyciu. Należą więc one do grupy części eksploatacyjnych wymagających regularnej kontroli. Zaniedbanie tego obowiązku kończy się często awarią uniemożliwiającą dalszą jazdę (zerwaniem paska, całkowitym zniszczeniem koła), a nawet poważnym uszkodzeniem silnika. Bardzo ważne jest zatem, by odpowiednio wcześnie wykryć wszelkie niedomagania koła. A już obowiązkowo jego stan należy sprawdzić, gdy pojawiły się nietypowe dźwięki pochodzące z okolic koła, nastąpiła awaria paska napędowego (postrzępienie, zerwanie, zsuniecie się z kół) oraz przy okazji jego demontażu (np. przy okazji wymiany paska rozrządu).
Trzy poziomy kontroli
Podstawowym sposobem kontroli koła jest jego obserwacja w czasie pracy silnika. O tym, że coś złego się z nim dzieje może świadczyć balansowanie części zewnętrznej, zwane potocznie „biciem”. W niektórych modelach typową oznaką usterki są też metalowe opiłki pojawiające się w okolicach paska klinowego.
Dalszych czynności sprawdzających dokonuje się po zdemontowaniu paska napędowego. Doświadczony mechanik z łatwością wyczuje nadmierne luzy pojawiające się przy próbach poruszenia kołem.
Kontrolę budzącego najmniejsze wątpliwości koła kończymy dokładnymi oględzinami zdemontowanego elementu. Wszelkie pęknięcia czy rozerwania części elastycznej dyskwalifikują koło.
Analiza przyczyn
Przed montażem nowego koła należy dokonać analizy, czy uszkodzenie starego nie było wtórne, tzn. czy nie owstało jako następstwo innych usterek. W szczególności należy zwrócić uwagę na stan sprzęgiełka jednokierunkowego alternatora. Jego zablokowanie z zasady powoduje zwiększone drgania paska, tym samym często bywa pierwotnym powodem przedwczesnej awarii koła pasowego. Innym elementem mającym istotny wpływ na trwałość koła jest napinacz paska klinowego/wieloklinowego, zwłaszcza jeśli jest to napinacz z hydraulicznym tłumikiem drgań.
Po stwierdzeniu jakiejkolwiek usterki koła pasowego i ustaleniu jej przyczyny, niesprawne koło należy oczywiście bezzwłocznie wymienić, zaś przyczynę – usunąć.
Gwarancja właściwych parametrów
Z pomocą przychodzi tu firma NTN-SNR, gdyż w jej ofercie znajduje się bogata gama kół z tłumikiem drgań. Jest ona na tyle duża, że można w niej znaleźć koła do większości pojazdów spotykanych na europejskim rynku. Są to przy tym produkty jakości OE, a więc gwarantujące, że funkcjonalność napędu paskowego zostanie w pełni przywrócona. Wysoka jakość elementów ma tu wielkie znaczenie, gdyż tani zamiennik, pozornie wyglądający jak część oryginalna, może nie mieć odpowiednich własności tłumiących.
By ułatwić dobór właściwego elastycznego koła pasowego do danego pojazdu firma NTN-SNR przygotowała precyzyjne katalogi. Służy temu także i to, że wszystkie referencje tych kół rozpoczynają się od przedrostka DPF.
Zgodnie z intrukcją
Odpowiednio dobrane koło należy zamontować zgodnie z instrukcją producenta. Chodzi tu zwłaszcza o dokręcenie koła odpowiednim momentem. W wielu przypadkach zalecana jest także wymiana śruby mocującej.
Na koniec podkreślmy, że tylko postępowanie zgodnie z nakazami producenta oraz przeprowadzenie wcześniej analizy przyczyn usterki, po czym ich usuniecie, pozwoli na dalszą, bezproblemową eksploatację pojazdu.
Na podstawie materiałów firmy NTN-SNR