Łożyska kół – uwagi, wskazówki, zalecenia

Montaż łożysk wydaje się z łatwą operacja, ale łożyska będą pracowały długo i niezawodnie tylko wtedy, gdy mechanik wie jak ich montaż przeprowadzić i będzie starannie przestrzegał zalecanej procedury. W przeciwnym razie mogą one ulec uszkodzeniu już w trakcie wymiany.

W przypadku łożysk, w tym łożysk kół, nie jest specjalnie ważne, jak dany samochód, jako całość, wypada w rankingach bezawaryjności. Łożyska należą bowiem do tych elementów, które w naturalny sposób zużywają się w trakcie pracy i po pewnym czasie konieczna staje się ich wymiana.

Sygnałem, że zbliża się czas, w którym niedomagające już łożysko (bez względu na jego przebieg) należy zastąpić nowym, jest coraz głośniejsza jego praca. Delikatny początkowo szum z czasem przekształca się w uciążliwe buczenie, następnie dochodzą do tego stuki, aż w końcu łożysko ulega całkowitemu zniszczeniu. Do takiego finału w żadnym razie nie wolno dopuścić, albowiem w tym momencie zniszczeniu lub uszkodzeniu ulec mogą także elementy współpracujące z łożyskiem.

Dlaczego hałasuje

Przyczynami powstawania hałasu w pracującym łożysku mogą być:

• odciśnięcie kulek/wałeczków na bieżniach powstałe przy nieprawidłowym montażu,
• zużycie kulek i bieżni na skutek nierównomiernego napięcia osiowego wałka osadzonego w łożysku,
• korozja bieżni lub kulek/wałeczków powstała w wyniku przedostania się wody do wnętrza łożyska,
• rozwarstwienie zmęczeniowe wynikające ze zbyt dużych obciążeń łożyska,
• zmęczenie powierzchniowe powstałe przez przegrzanie łożyska lub ubytek środka smarnego,
• odciśnięcie się kulek w bieżni łożyska na skutek długotrwałego nacisku spoczynkowego (tzw. efekt Brinella).

Według specjalistów firmy NTN-SNR łożysko w kole może osiągnąć przebieg nawet 150 000 km, ale zależy to od wielu czynników, z których najważniejszymi są styl jazdy użytkownika pojazdu (jak pokonuje on dziury w nawierzchni, krawężniki itd.) oraz sprawność i trwałość uszczelnień mających przeciwdziałać przenikaniu do wnętrza łożyska wszelkich zanieczyszczeń (wody, soli, pyłu itd.). Z drugiej strony potrafią się zużyć zdecydowanie „przed czasem”, a powodem tego jest najczęściej źle przeprowadzony ich montaż.

Błędy i zasady

Typowymi przyczynami uszkodzenia łożyska podczas jego montażu są:

• uderzenie w bieżnię,
• użycie nieprawidłowych narzędzi lub zbyt dużej siły,
• upadek łożyska na podłogę.

Aby montaż przebiegał prawidłowo, a łożysko służyło bezproblemowo, trzeba się stosować do następujących zasad:

• podczas wprasowywania łożyska koniecznie należy używać pierścieni i tulei pośrednich oraz zawsze korzystać z narzędzi o odpowiednich wymiarach, przeznaczonych do danej operacji;
• zawsze należy sprawdzić stan osadzenia łożyska (gniazda) oraz przytrzymującego je przed przesuwaniem brzegu, gdyż mogły one ulec uszkodzeniu w trakcie demontażu łożyska;
• koniecznie sprawdzić trzeba wszystkie elementy współpracujące z łożyskiem, czy nie noszą one śladów uszkodzenia;
• zawsze należy stosować się do zaleceń producenta, takich jak wymiary montażowe czy momenty dokręcania;
• należy zwrócić uwagę na prawidłowy montaż pierścieni zabezpieczających;
• koniecznie sprawdzić trzeba stan uszczelnień w łożysku, gdyż każde, nawet najmniejsze ich uszkodzenie kwalifikuje łożysko do zezłomowania;
• pod żadnym pozorem nie rozkładać dzielonych łożysk kół;
• w przypadku łożysk z czujnikiem ASB (active sensor bearing) należy zwrócić uwagę na prawidłowy montaż łożyska, czyli pierścieniem magnetycznym w stronę czujnika;
• nie wolno zbliżać magnesów stałych do pierścienia magnetycznego (enkodera);
• sprawdzić pierścień magnetyczny (enkoder) i jeśli uległ on uszkodzeniu, nie montować łożyska, gdyż przy niesprawnym nie będzie działać system ABS.

Pamiętajmy, że tylko przestrzeganie tych reguł, stosowanie się do zaleceń producenta pojazdu oraz korzystanie z odpowiednich narzędzi pozwoli we właściwy sposób zamontować łożysko, a tym samym właściciel auta będzie mógł się cieszyć jego bezproblemowym i cichym działaniem.

Przy okazji warto wspomnieć, że firma NTN-SNR była pomysłodawcą systemu ASB (Active Sensor Bearing), czyli technologii umożliwiającej funkcjonowanie w nowoczesnych samochodach takich układów jak ABS, ESP, wspomaganie ruszania na wzniesieniu, nawigacja… Obecnie w system ten wyposażone są niemal wszystkie nowe samochody.

Na podstawie materiałów firmy NTN-SNR