Wymiana płynu hamulcowego
Płyn hamulcowy należy regularnie wymieniać, o czym niestety wielu właścicieli samochodów nie pamięta, a i mechanicy zbyt rzadko im o tym przypominają. Co warto wiedzieć o wymianie i jak ją przeprowadzić poprawnie?
Płyn hamulcowy jest higroskopijny, to znaczy, że pochłania wilgoć z otoczenia. Dopuszczalne stężenie wody w płynie – mierzone w zbiorniku wyrównawczym – nie może przekroczyć 3,0%. Należy jednak wspomnieć, że w przewodach hamulcowych wody może być jeszcze więcej, a ponieważ znacznie obniża ona temperaturę wrzenia płynu, dlatego lepiej nie odkładać jego wymiany zbyt długo. Zwłoka może doprowadzić bowiem do bardzo niebezpiecznej sytuacji, gdy hamulce będą intensywnie używane, np. podczas zjazdów w górach. Płyn osiąga wówczas wysoką temperaturę, znaczne stężenie wody może zatem spowodować jego „zagotowanie”, a tym samym drastyczne zmniejszenie skuteczności działania układu hamulcowego. Najlepiej więc płyn okresowo wymieniać, zanim jego właściwości fizyczne się wyraźnie pogorszą.
– Wymianę płynu hamulcowego powinno się przeprowadzać co dwa lata. Należy przy tym przestrzegać wytycznych producenta pojazdu i zastosować płyn odpowiedniej klasy: DOT 3, 4, 5 lub 5.1. Różnią się one przede wszystkim temperaturą wrzenia i lepkością. DOT 3, 4, 4LV i 5.1 produkowane są na bazie glikolu, zaś DOT 5 na bazie silikonu. Ten ostatni opracowany został głównie dla potrzeb militarnych, nie miesza się z wodą. Im wyższa klasa DOT, tym wyższa temperatura wrzenia nowego płynu, który nie zawiera wody, a także wyższa temperatura wrzenia płynu mokrego, czyli takiego który zaabsorbował już pewną ilość wilgoci. Jakość płynu jest kluczowa dla sprawnego funkcjonowania układu hamulcowego. Z tego względu oferta Textar obejmuje wymienione rodzaje płynów, oprócz DOT 5. Produkty Textar w pełni odpowiadają standardom jakości oczekiwanej przez producentów układów hamulcowych – mówi Wojciech Sokołowski, trener techniczny oddziału TMD Friction Services w Polsce.
Stężenie wody w płynie hamulcowym można zweryfikować np. za pomocą refraktometru optycznego (glikometr), poprzez pobranie próbki płynu ze zbiornika wyrównawczego i określenie temperatury wrzenia. Możemy posłużyć się również specjalistycznym testerem, który kontroluje przewodnictwo elektryczne płynu – wzrasta ono wraz ze zwiększeniem ilości wody.
Wspomnieć należy jeszcze, że płyn hamulcowy ma silne właściwości rozpuszczające, należy zatem obchodzić się z nim ostrożnie. Jak więc wymienić go poprawnie i zgodnie z zasadami bezpieczeństwa?
– Najlepszym sposobem wymiany płynu hamulcowego będzie zastosowanie urządzenia wytwarzającego podciśnienie. Zestaw potrzebny do tej czynności serwisowej składa się z pojemnika na zużyty płyn, którego przewód podłączamy do kompresora, gumowej rurki oraz zbiornika, z którego uzupełniamy nowy płyn hamulcowy. Tak jak w przypadku manualnej wymiany płynu, na odpowietrznik zakładamy gumowy przewód połączony z pojemnikiem. Jeśli poziom cieczy w zbiorniczku przy pompie hamulcowej jest wystarczający, odkręcamy odpowietrznik i za pomocą podciśnienia, wysysamy stary płyn, który jest samoczynnie uzupełniany zachowując odpowiedni poziom w zbiorniczku wyrównawczym. Powtarzamy te czynności przy każdym kole do czasu, aż płyn pojawiający się w gumowej rurce będzie czysty i pozbawiony pęcherzyków powietrza. To znacznie efektywniejsza metoda niż manualna wymiana płynu, która wymaga pomocy drugiej osoby. Textar oferuje specjalne urządzenie TEX1004, dzięki któremu można tę czynność przeprowadzić szybko i sprawnie – wyjaśnia Wojciech Sokołowski.
Procedurę wymiany powinno się rozpocząć od koła znajdującego się najbliżej pompy ABS. Zapłon powinien być włączony, aby pompa była zasilana. W kwestii doboru odpowiedniego płynu, oprócz zaleceń producenta, bardzo często informację można znaleźć na zbiorniku wyrównawczym płynu hamulcowego. To o tyle ważne, że lepkość płynu ma wpływ na jego szybkość przemieszczania się w układzie hamulcowym – im jest mniejsza, tym lepszy czas reakcji. Przykładem płynu o zmniejszonej lepkości jest DOT4 LV. W temperaturze -40 °C osiąga on lepkość na poziomie ok. 750 mm2/s, podczas gdy zwykły płyn DOT4 ma lepkość ok. 1800 mm2/s. Płyn o niższej lepkości ma zastosowanie w wielu pojazdach wyposażonych w układ ABS/ESP. Z uwagi na różne temperatury wrzenia płynów DOT3, DOT4 i DOT5.1 nie zaleca się mieszania ich ze sobą.
– Przed przystąpieniem do procedury wymiany płynu należy sprawdzić stan techniczny wszystkich elementów układu hamulcowego, w szczególności elastycznych łączników oraz uszczelek. Każda nieszczelność może być powodem zapowietrzenia układu, dlatego należy ją wyeliminować. Warto przy tym pamiętać, że układ hamulcowy jest zawsze tak skuteczny, jak najsłabszy jego element. To kwestia naszego bezpieczeństwa, dlatego należy stosować płyny, tarcze oraz klocki najwyższej jakości, zgodne z zaleceniami producenta pojazdu. Textar ma tego świadomość, dlatego nasze produkty wybierane są przez producentów pojazdów, jako elementy układu hamulcowego na pierwszy montaż – podsumowuje Wojciech Sokołowski.